تألیف و ترجمه: حمید وثیق زاده انصاری
منبع: راسخون




 
همانند سازی فرآیند تکثیر نمودن ژنهای موجود در مولکول DNA به منظور پیدا کردن قابلیت تکثیر پیدا کردن یک موجود زنده است. در این گزارش اطلاعات بیشتری را درباره ی این که همانند سازی چیست و شامل چه چیزهایی میشود بیابید . . .
به هنگامی که فرآیند همانند سازی انجام میپذیرد، این کار شامل یک گونه ی گیاهی و یا حیوانی میشود که تحت یک فرآیند اصلاح ژنتیکی همانند سازی ساختار ژن قرار میگیرد. بدین نحو، میتوان نسخه های بسیاری را به یک شکل برای مقاصدی مختلف به وجود آورد، و دلیل اصلی آن هم این خواهد بود که یا یک نوع و یا گونه ی خاص را از خطر انقراض نجات داد، یا موجب درمان یک بیماری گردید و یا نمونه های بیشتری را از همان موجود زنده با کدهای ژنتیکی بهتری مانند گیاهان و گلهای بسیار ارزشمند ایجاد نمود.
انسانها را میتوان همانند سازی نمود، هر چند مغز، اندام ساختاری بی نهایت پیچیدهای برای همانند سازی کردن است، جایی که دانشمندان از پیامدهایی که امکان دارد اتفاق بیافتد اجتناب میورزند آزمایشات قاعدتاً باید غلط از آب در آیند. ما نگاهی به این مطلب میاندازیم که چگونه جنینها مورد همانند سازی قرار میگیرند، اما نه به منظور همانند سازی انسانها. گوسفند همانند سازی شدهای به نام "دالی" که در سال 1997 به وسیله ی یک گروه اسکاتلندی به سرپرستی یان ویلموت با موفقیت مورد همانند سازی قرار گرفت اولین حیوانی بود که با موفقیت همانند سازی شد.
سلولی از یک گوسفند دیگر به طور الکتریکی با یک تخم اهدا کننده آمیخته شد و بدون دخالت هر گونه اسپرم پرورش داده شد. حال که شما تقریباً با مفهوم همانند سازی آشنا گردیدهاید ما نگاهی جلوتر و به انواع همانند سازی و هم چنین انواع مختلف تکنیکهای همانند سازی میاندازیم.

انواع همانند سازی

سه نوع روش برای همانند سازی وجود دارند که در درون مهندسی ژنتیکِ فرآیند همانند سازی جای میگیرند. برای درک بهتر مفهوم همانند سازی، در ابتدا باید هر یک از تکنیکهای آن را بدانیم.

تکثیری

این نوع از همانند سازی از حیوانی استفاده مینماید که از همان DNA هستهای جانوری برخوردار است که یا قبلاً وجود داشته است و یا این که در حال حاظر نیز زیست مینماید. در فرآیندی به نام انتقال هستهای یاخته ی تنی و یا SCNT، دانشمندان در موقعیتی قرار دارند که از هسته، مواد ژنتیکی سلول بالغ اهداء کننده را به تخم منتقل نمایند، جایی که هسته و ماده ی ژنتیکی آن در آن هنگام جایگزین میگردند. به منظور کمک به فرآیند تقسیم سلولی، تخم باید به طور مرتب در معرض یک جریان الکتریکی و یا داروهایی که به روند این فرآیند کمک مینمایند قرار گیرد. پس از سپری شدن مقدار قابل توجه ی زمان، تخم در آن زمان به رحم نوع ماده ی آن گونه ی حیوان خاص انتقال داده میشود، جایی که آن شکل میگیرد و پرورش پیدا مینماید تا این که برای به دنیا آمدن آماده گردد.

فناوری DNA باز ترکیب

این فرآیند که با نام "همانند سازی مولکولی" یا "همانند سازی DNA / ژن" نیز شناخته میشود به انتقال دادن یک جزء DNA موجود زنده ی گزیده شده به یک جزء ژنی خود تکثیر مانند یک "پلاسمید میکروبی" (یک جزء DNA حلقهای که از ساختار کروموزوم جدا است اما حاوی اجزایی است که از قابلیت تکثیر شدن برخوردار هستند) اشاره دارد. آنگاه این در یک سلول میزبان خارجی توسعه خواهد یافت.

وابسته به درمان شناسی

این تکنیک که با نام "همانند سازی جنینی" نیز شناخته میشود، در برگیرنده ی ساخت جنینهای انسانی است که فرآیندی نیست که به منظور همانند سازی انسان به انجام رسد، بلکه دهانه هایی هستند برای تولید کردن سلولهای بنیادی برای کمک به مقابله نمودن با تأثیرات بیماریها. این نوع از همانند سازی به منظور سر و کار داشتن با هر گونه سلولی خاصی در بدن انسان انجام میپذیرد که در آن سلولهای بنیادی پس از رشد و نمو تخم در طول یک دوره ی تقریباً پنج روزه از آن جدا میگردند. دانشمندان در حال یافتن روشهایی هستند تا بتوانند از این سلولهای بنیادی دست کاری ژنتیکی شده به منظور کمک به صورت جای گزینی برای آن دسته از افرادی که از انواع مختلفی از بیماریها از جمله بیماری آلزایمر و حتی سرطان رنج میبرند بهره جویند. به خاطر فرآیند نابود سازی جنین پس از استخراج این سلولها از آن که "بلاستوسیسیت" نامیده میشود، افراد آن را روشی غیر اخلاقی میدانند که حیاتی در میانه ی راه نابود گردد، صرف نظر از نگرانیهایی که پیرامون تولید ژنتیکی یک حیات وجود دارد.

چگونه همانند سازی به انجام میرسد

بسیاری از ما کنجکاو هستیم بدانیم که چگونه این فرآیند بی نهایت پیچیده به هنگام همانند سازی همان الگوهای ژنی که در یک موجود زنده وجود دارند به مرحله ی اجرا در میآید. ما در این جا درست جرأت انجام دادن این را به خود خواهیم داد، و نظری به فرآیند همانند سازی گیاهان و حیوانات میاندازیم.

گیاهان

انسان تا کنون به مدت چندین سال است که از روشهایی علمی در جهت همانند سازی گیاهان استفاده مینماید. فرآیندی به نام "تکثیر حیات نباتی" به کار گرفته میشد که طی آن در ابتدا برگ یک گیاه به شکل یک برگ جدید کامل رشد پیدا مینماید، بدین معنی که با انجام چنین کاری، شما همان نوع ارگانیسم را تکثیر میکنید، چرا که ساختار ژنتیکی همان ساختار گیاه اهداء کنندهای است که شما کار را با آن آغاز نمودید. این به خاطر وجود سلولهای غیر ویژه در انتهای بریده شده ی آن گیاه است که این فرآیند که "کالوس" نامیده میشود را به سوی عملی شدن سوق داد، جایی که در نهایت رویشهای موفقیت آمیز، یک گیاه تمام و کاملاً جدید به همراه ریشه ها، ساقه ها و البته در صورت وجود شکوفایی را در بر میگرفتند.
در تکنیکهای امروزی، یک فرایند "تکثیر کشت بافت" به وقوع میپیوندد، که در ان ریشه های ویژه به شکل سلولهای بنیادی میشکنند، که در آن جا با استفاده از یک کشت غنی از مواد غذایی پرورش داده میشوند. سپس اینها کالوسهای غیر ویژه میگردند. سپس میتوان این کالوسها را با استفاده از هورمونهای گیاهی مورد تحریک قرار داد تا گیاهانی جدید را همانند مادران اصلیشان که ریشه ها از آنها گرفته شده بودند شکل داد. اکنون افراد متوسل به انجام فرآیند تکثیر گلها و گیاهان میشوند تا بتوانند انباری را از آن دسته از گیاهانی که در طبیعت نادر هستند نگه داری نمایند، و یا این که با اصلاح نمودن آنها برخی از ارزشها را نگه داری نمایند.

حیوانات

فرآیندی به نام "بکر زایی" به انجام میرسد که در طی آن از یک محرک شیمیایی در جهت تکثیر نمودن حیواناتی مانند ماهیان، کرمها، وزغها و غیره بهره جسته میشود. در سال 1970، دانشمندی به نام جان گوردون موفق به همانند سازی بچه وزغها گردید که طی آن هسته ی یک سلول خاص را از بدن یک وزغ به درون تخم نا بارور یک وزغ دوم انتقال داد، طی این فرآیند هسته با استفاده از نور فرا بنفش و قبل از این که به وسیله ی هسته ی تازه انتقال یافته جای گزین گردد نابود گردید. این آزمایش موفقیت آمیز نبود، اما آزمایشهای آینده با موفقیت همراه بودند، چرا که وی به اثبات رسانید که این فرآیند به هنگام سر و کار داشتن با ویژه کاری سلول جانوران وارونه پذیر خواهد بود.

واقعیتهایی درباره ی همانند سازی

ما به بررسی نمودن برخی از واقعیتهایی پیرامون همانند سازی میپردازیم که در بر گیرنده ی مسائلی میشوند که به خطرات ناشی از همانند سازی ارتباط دارند.
امکان این که جانوران همانند سازی شده دچار عفونت شوند بسیار بالا است.
به خاطر این واقعیت که همانند سازی حیوانات بسیار موفقیت آمیز نیست، دانشمندان چندان تمایلی به فرصت دادن به انجام تکنیک همانند سازی بر روی انسان ندارند.
همانند سازی شامل تکثیر کاربنی وراثت و دست کاری نمودن در ساختارهای سلولی و پیش رفت آنها میشود که این امر منجر به این میشود که آنها موجب نابودی جنین و کار بر روی آزمایشاتی گردند که به مرگ حیوانات همانند سازی شده میانجامد.
به خاطر این وضعیت نا شناخته که آیا گیاهان قادر خواهند بود که به طور طبیعی رشد نمایند، این امر به عنوان خطری این مطرح میگردد که آیا تمامی گیاهان دست خوش دست کاری ژنتیکی گردیدهاند تا این که در نهایت از ریشه زدن به صورت طبیعی باز مانند.
دانشمندان از این اجازه برخوردار نیستند تا این که با انجام تلاش در جهت تکثیر یک موجود زنده، در طبیعتِ چیزها مداخله ایجاد نمایند و آن را بدل به آفرینشی که ساخته ی دست بشر است نمایند.
حیواناتی که به صورت ژنتیکی به وجود میآیند از سیستم ایمنی ضعیفی برخوردار هستند.
دانشمندان، در مظان خطر همانند سازی انسانها برای به دست آوردن بخشهای مجزایی از بدن و سوء استفاده از این کار برد فناوری قرار دارند.
دانشمندان تمایلی در جهت یافتن فرصتی برای دست کاری نمودن در ساختار ژنتیکی انسانها با عوارضی در حالات جسمانی، روانی و احساسی ندارند.
گیاهان میتوانند پس از این که با یک کد گذاری ژنتیکی متفاوت همانند سازی گردیدند از ساختارهای ژنتیکی تغییر یافتهای برخوردار شوند که میتواند به نوبه ی خود مانع رشد گونه ها گردد و در نهایت متجر به انقراض آنها گردد.
پس از مورد ارز یابی قرار دادن نتایج نا موفق حیوانات همانند سازی شده، زنان در خطر بالایی نسبت به تجربه نمودن نقص عضو در نوزاد و یا سقط جنین قرار دارند.
برای درک تمام و کمال ایده ی همانند سازی، لازم است که فرد بداند که چگونه دانشمندان در ساختار ژنتیکیای مداخله مینمایند که هیچ گونه حقی در تغییر دادن و دست کاری نمودن آن ندارند. با آزمایشات در حال جریانی که هم زمان با به وجود آوردن در حال نابود کردن نیز هستند، آنها تا چه اندازه تمایل به دنبال نمودن این کار دارند؟